نپتون
|
|
خدای دریاها
پس از خروج از اورانوس و قمرهای آن با خواهر اورانوس یعنی نپتون و مجموعه قمرهای آن روبرو می‌شویم. نپتون هشتمین سیاره از خورشید و تقریباً اندازه و ترکیبات آن بسیار شبیه به اورانوس است. نپتون در روم باستان نام خدای دریاها بوده است. این سیاره در سال ۱۸۴۶ توسط یوهان گاتفرید گاله در رصدخانه برلین کشف شد. نپتون دارای ۱۳ قمر شناخته‌شده است که اغلب آنها تا هنگامی‌که وویجر ۲ در سال ۱۹۸۹ با سیاره روبرو نشده بود شناخته‌نشده بودند. بیشتر این قمرها کوچک هستند و قطر بزرگ‌ترین آنها ۲۷۰۰ کیلومتر است.
|
لکه آبی‌رنگ بزرگ
ازآنجایی‌که نپتون را مانند اورانوس می‌پنداشتند وقتی‌که وویجر ۲ در آگوست سال ۱۹۸۹ به آنجا رسید ستاره شناسان انتظار داشتند جهانی بدون ویژگی و آرام را بیابند اما بیشترین حیرت را برای هریک از اعضای گروه وویجر در پی داشت، نپتون هر چیزی به‌غیراز آرام بود. بزرگ‌ترین ویژگی فوق‌العاده‌ای که کشف شد این بود که یک لکه آبی غول‌آسا در نیم‌کره جنوبی سیاره وجود داشت. آن لکه ازنظر ظاهری خیلی مشابه لکه سرخ معروف در مشتری و حدود نصف اندازه آن بود. در سال ۱۹۹۴ مشاهدات نپتون توسط تلسکوپ فضایی هابل آشکار ساخت که لکه آبی بزرگ ناپدیدشده است. اخیراً یک لکه آبی جدید در نیم‌کره شمالی سیاره مشاهده‌شده است. ستاره شناسان مطمئن نیستند که چرا لکه نپتون نسبتاً عمر کوتاهی داشته است درحالی‌که لکه سرخ بزرگ در مشتری صدها سال است که وجود دارد. این مورد نشان می‌دهد که اتمسفر نپتون بسیار فعال و تغییرات آن ناگهانی و شدید است. همچنین چندین لکه کوچک‌تر مشاهده شدند و نظر به اینکه یک حرکت ابری سریع و کوچک بودند ستاره شناسان آنها را اسکوتر نام نهادند.
ویژگی‌های نپتون
تقریباً هر چیزی که ما در مورد نپتون می‌دانیم از ملاقات وویجر ۲ با آن است. همانند اورانوس رنگ آبی نپتون نتیجه جذب نور قرمز توسط گاز متان در اتمسفر بالایی سیاره است. اعتقاد بر این است که ترکیبات نپتون خیلی مشابه چیزی است که در اورانوس وجود دارد. احتمالاً نپتون دارای یک هسته سنگی کوچک است و عقیده بر این است که با لایه‌ای بسیار ضخیم از ترکیبات گازی اصلی هیدروژن و هلیوم و کمی متان احاطه‌شده است. در کنار لکه‌های تاریک و روشن مرموز شگفتی‌های دیگری نیز کشف شدند. ابرهای سفید بلند به‌صورت شناور در اتمسفر بالای سیاره دیده شدند. نپتون دارای سریع‌ترین بادها در منظومه شمسی است که سرعت آنها به ۲۰۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد. همچنین وویجر ۲ سامانه‌ای از حلقه های ظریف نپتون را آشکار ساخت. پنج حلقه باریک وجود دارد که بسیار کم‌نور هستند، ستاره شناسان فکر می‌کنند ممکن است آنها ترکیبی از ذرات گردوغبار باشند که از برخورد شهاب‌سنگ‌ها با قمرهای سیاره به وجود آمده‌اند؛ مانند اورانوس میدان مغناطیسی نپتون ۴۷ درجه از محور چرخش آن زاویه دارد، ستاره شناسان اعتقاددارند که این ناشی از نیروهای داخلی عمیق درون سیاره است.
| کشف شده توسط | یوهان گاتفرید گاله |
| سال کشف | ۱۸۴۶ |
| قطر | ۴۹۴۹۲ |
| قمرهای شناخته شده | ۱۳ |
| میانگین فاصله تا خورشید | ۴٬۵۰۴٬۳۰۰٬۰۰۰ کیلومتر |
| دوره حرکت وضعی | ۱۵٫۸ ساعت |
| دوره حرکت انتقالی | ۱۶۵ سال |
| خروج از مرکز مداری | ۰٫۰۰۹ |
| انحراف مداری | ۱٫۷۷۴ درجه |
| انحراف محوری | ۲۹٫۳۱ درجه |
| میانگین درجه حرارت ابر | ۱۹۳- درجه |
| ترکیب اصلی اتمسفر | هیدروژن |
| فشار اتمسفر | ۲ بار |
| قدر ظاهری | ۷٫۸۴ |
تعاریف :
حرکت وضعی : چرخش یک سیاره به دور محور گردش خود.
حرکت انتقالی : چرخش یک سیاره بر روی مسیر بیضی شکل به دور خورشید.
خروج از مرکز مداری : یکی از پارامترهای مداری است که بیانگر مقدار کشیدگی مدارهای بیضوی شکل می باشد. طبق قانون اول کوپلر مدار سیارات دایره ای نیست و بیضی است. برای نمایش شباهت این بیضی با دایره از واحدی استفاده می شود که به آن خروج از مرکز می گویند.
انحراف مداری : فاصله زاویه بین صفحه مداری و یک صفحه دیگر، به عنوان صفحه مرجع (معمولا صفحه دایرةالبروج یا صفحه استوای سماوی) است. در منظومه شمسی انحراف مداری به زاویه میان صفحه مداری سیارات و صفحه دایرةالبروج، می‌باشد.
دایرةالبروج : مسیر حرکت ظاهری سالانه خورشید نسبت به زمین، بر روی کره سماوی است. این دایره در حقیقت مدار حرکت انتقالی زمین را به دور کره خورشید مشخص می‌کند و در واقع طرح مدار زمین بر کره آسمان است یعنی دایره‌ای است که از تلاقی سطح مدار حرکت انتقالی زمین با کره آسمان که آن را اصطلاحاً فلک ثوابت نامیده‌اند پیدا می‌شود.
انحراف محوری : اصطلاحی در ستاره‌شناسی است و به زاویه بین محور چرخش اجسام و خط عمود بر صفحه مداری آنها گفته می‌شود. طی حرکت جسم در مسیر مداری خود، مقدار انحراف محوری تغییری نمی‌کند؛ اما خط انحراف سیاره در هنگام یک دور گردش کامل به دور خورشید در یک دایره و به میزان ۳۶۰ درجه حرکت می‌کند.
قدر ظاهری : مقیاسی عددی از روشنایی اجرام سماوی که از دید ناظر در زمین است که هرچه مقدار آن کمتر باشد نورانی تر است.
Neptune
نپتون
منبع : www.seasky.org
ترجمه : کودک دانا دات آی آر
