عقاب سرسفید
Bald eagle
عقاب سرسفید یک عقاب دریایی یا ماهیگیر است. این پرندگان باوقار از سال ۱۷۸۲ نماد ملی ایالاتمتحده آمریکا بودهاند و تنها عقابهای منحصربهفرد در آمریکای شمالی هستند. در قدیم کلمه Bald به معنی سفید بوده نه بیمو. عقاب سرسفید در اغلب مناطق آمریکای شمالی از آلاسکا و کانادا تا شمال مکزیک پیدا میشود. حدود نیمی از ۷۰۰۰۰ عقاب سرسفید جهان در آلاسکا زندگی میکنند. به همراه جمعیت ۲۰۰۰۰ عددی در بریتیش کلمبیا (غربیترین استان کانادا) سواحل شمال غربی آمریکای شمالی بزرگترین محل امن برای عقابهای سرسفید است. زندگی آنها در این منطقه تا حدی به دلیل وجود ماهیهای آزاد است. ماهیهای مرده یا در حال مردن منبع غذایی مهم تمام عقابهای سرسفید است.
دو گونه عقاب سرسفید وجود دارد. عقاب سرسفید جنوبی، Haliaeetus leucocephalus leucocephalus که در ایالتهای خلیجی از تگزاس و باجا کالیفرنیا تا کارولینای جنوبی و فلوریدا زندگی میکند و عقاب سرسفید شمالی، Haliaeetus leucocephalus alascanus که بیشترین تعداد آنها در شمال غربی بهویژه در آلاسکا هستند. عقاب سرسفید شمالی کمی بزرگتر از عقاب سرسفید جنوبی است. مطالعات نشان میدهد که عقابهای سرسفید شمالی در ایالتهای جنوبی و مکزیک و عقابهای سرسفید جنوبی به سمت شمال و کانادا پرواز میکنند.
طول بدن عقاب سرسفید ماده از ۳۵ تا ۳۷ اینچ متغیر است و فاصله دو سر بالها ۷۹ تا ۹۰ اینچ است. عقاب سرسفید نر کوچکتر است و بدنی با طول ۳۰ تا ۳۴ اینچ و فاصله دو سر بالها ۷۲ تا ۸۵ اینچ است. میانگین وزن یک عقاب ۱۰ تا ۱۴ پوند است. پرندگان شمالی بهطور قابلتوجهی از اقوام جنوبی خود بزرگتر هستند.
هردوی عقابهای سرسفید نر و ماده بالغ پشت و سینهای قهوهای مایل به سیاه، سر و گردن و دمسفید، پاها، منقار و ساق پای زرد و چشمان زرد کمرنگ دارند. عقابهای سرسفید نابالغ ترکیبی از پرهای سفید و قهوهای، منقاری مشکی و چشمان قهوهای و در برخی خالهای رنگارنگ بیشتری وجود دارد. پنج سال طول میکشد که یک عقاب سرسفید ازلحاظ جنسی بالغ شود تا به پرهای سر و دمسفید کامل برسد. آنها در پنج سال اول زندگی بهتدریج تغییر مییابند، منقار از سیاه به زرد، چشمان از قهوهای به زرد روشن، پرهای بدن از لکهدار (خالدار) به قهوهای تیره و پرهای سر و دم از خالدار به سفید یکدست تبدیل میشود. برخی از عقابهای سرسفید لیوسیسم دارند، یک جهش ژنتیکی که بر رنگدانه های پر اثر میگذارد. بر روی پر بدن و بالهای این عقابها میتواند تکههای سفید وجود داشته باشد یا پر سراسر بدن آنها سفید باشد.
یک عقاب سرسفید میتواند وزنی معادل ۴ پوند (۱٫۸ کیلوگرم) را بلند کند. بهطورکلی آنها از چهارپایان اهلی یا حیوانات خانگی تغذیه نمیکنند بلکه از منابع غذایی در دسترس استفاده میکنند. عقابهای سرسفید از گوشت مردار نیز تغذیه میکنند.
چشم یک عقاب تقریباً بهاندازه چشم یک انسان است اما دقت آن حداقل چهار برابر بینایی فردی بادید کامل است. بینایی عالی به آنها اجازه میدهد که از فاصله یک مایلی (۱٫۶ کیلومتری) ماهی را ببینند.
عقابها تار صوتی ندارند و صدا در سوتک (سیرینکس-Syrinx) تولید میشود. سوتک یک محفظه استخوانی است که در محل تقسیم نای به ریهها قرار دارد. ممکن است عقاب سرسفید از صداها برای تقویت رابطه بین نر و ماده و هشداری به دیگر عقابها و شکارچیان استفاده کند.
دمای بدن عقاب سرسفید حدود ۱۰۶ درجه فارنهایت (۴۱ درجه سانتیگراد) است. عقابها عرق نمیکنند بنابراین به روشهای دیگری برای خنک شدن نیاز دارند مانند نشستن در سایه، نفسنفس زدن و گرفتن بالهای خود روی بدن. پوست بدن آنها بهوسیله پرهایی که به سمت پایین پوشانده شده محافظت میشود. پای آنها مقاوم به سرما است که بیشتر آن از تاندون (زردپی) تشکیلشده است.
نوک منقار عقاب برای پاره کردن استفاده میشود. قسمتهای بالا و پایین منقار اثری مانند قیچی دارند و برای برش پوست سفت مناسب است. منقار عقاب سرسفید سلاحی قوی اما بهاندازه کافی ظریف است برای تیمار کردن (آراستن) پرهای همسر یا اینکه تکههای کوچک غذا را به یک جوجه تازه از تخم درآمده بدهد. منقار یک عقاب ماده از عقاب نر عمیقتر است (فاصله از بالا تا پایین). منقار و چنگالها بهطور مداوم رشد میکنند به دلیل اینکه آنها از کراتین ساختهشدهاند، همان مادهای که موها و ناخنهای ما از آن ساختهشده است. منقار عقابهای دربند (اسیر) بهطور طبیعی کوتاه نمیشود بنابراین باید سالانه تراشیده شود.
چنگالها ابزار مهمی برای شکار و دفاع هستند. عقابها شکار خود را با فروبردن چنگالهایشان در بدن شکار میکشند. عقابها میتوانند چنگالهایشان را بااراده باز و بسته کنند و اگر یک عقاب در آب توسط یک ماهی سنگین کشیده شود به این دلیل است که عقاب آن را رها نکرده است.
وزن استخوانهای عقاب سرسفید حدود نیم پوند (۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم) است و فقط ۵ تا ۶ درصد از وزن عقاب را تشکیل میدهد و وزن پرها دو برابر آن است. سبک بودن وزن استخوانها به دلیل توخالی بودن آنها است. منقار، چنگالها و پرها از کراتین ساختهشدهاند.
عقابهای سرسفید در امتداد ساحل، دریاچهها و رودخانههای بزرگ زندگی میکنند جایی که آنها بهطور عمده از ماهیها تغذیه میکنند. عقابهای سرسفید در طبیعت ممکن است بیش از سی سال زندگی کنند اما متوسط طول عمر آنها پانزده تا بیست سال است.
بالهای یک عقاب بلند و پهن هستند که برای اوج گرفتن عقاب مؤثر میباشند. برای کمک به کاهش آشفتگی هوا در انتهای بالها، پرها در انتهای بالها مخروطی (باریک) میشوند بهطوریکه وقتی عقاب بالهای خود را بهطور کامل باز میکند پرهای انتهایی بال از هم جدا هستند.
عقابها برای اوج گرفتن از جریانهای هوای گرمی که به سمت بالا میرود و آپ درفت هایی که در مناطقی مانند لبه درهها یا شیب کوهها به وجود میآید، استفاده میکنند. در مسیرهای طولانی از یک جریان هوای گرم برای بالا رفتن استفاده میکنند سپس برای گرفتن جریان هوای گرم بعدی رو به پایین آرام پرواز میکنند و این فرآیند تکرار میشود. عقابها باکمی بال زدن اوج میگیرند که باعث میشود انرژی خود را حفظ کنند. عقابهای سرسفید تا ارتفاع ۱۰۰۰۰ پایی میتوانند پرواز کنند. آنها در طول پرواز میتوانند بهسرعت حدود ۳۰ تا ۳۵ مایل در ساعت برسند. عقابهای سرسفید در طول ساعتهای روز فعال هستند.
دم عقاب برای پرواز و مانور بسیار مهم است. پرهای دم عقاب سرسفید در هنگام پرواز آرام یا اوج گرفتن پهن میشوند تا سطح تماس با جریان هوا بیشتر شود و اثر گرمایی و آپ درفت بیشتر شود. همچنین دم به ترمز کردن عقاب در هنگام نشستن بر روی زمین کمک میکند و در طول یک شیرجه یا بهسرعت به سمت یک شکار رفتن (قاپیدن شکار) به عقاب کمک میکند. قدرت پرها و فولیکولهایی که پرها را نگه میدارند (انتهای پر در حفره فولیکول قرار میگیرد) در حین تماشای حرکات دم در جلو و عقب و بالا و پایین رفتن در طول مانور بسیار چشمگیر است.
عقابهای سرسفید ۷۰۰۰ پر دارند. پرهای عقاب سبکوزن ولی بسیار قوی، توخالی و درعینحال بسیار انعطافپذیر هستند. آنها پرنده را از سرما و همچنین گرمای خورشید با به دام انداختن لایههای هوا محافظت میکنند. یک عقاب برای حفظ دمای بدن خود موقعیت پرهای خود را بهسادگی تغییر میدهد. عقاب سرسفید چندین لایه پر دارد که هرکدام برای وظیفهای متفاوت به کار میروند. زیر لایه بیرونی یکلایه داخلی از پرهای کوچکتر یا زیرین وجود دارد. درهم بافته شدن پرها یک طراحی شگفتآور از طبیعت است.
پرندگان پرهای خود را به دلایل متفاوتی پف میکنند. آنها در هنگام آراستن خود، برای عایق کردن خودشان در برابر تغییرات آب و هوایی، وقتیکه ریلکس (راحت) هستند، در هنگام تهدید شدن اگر بخواهند ظاهر خودشان را بزرگتر نشان بدهند و هنگامیکه بیمار هستند پرها را پف میکنند. پرها عقابها را قادر میسازند تا در محیطهای بسیار سرد زندگی کنند. عقابها مجبور نیستند هرساله به مناطق گرمتری کوچ کنند. آنها برای پیدا کردن غذا مسافرت میکنند.
عقابها در زمانهای معین تولک میروند (پرهایشان میریزد). تقریباً نیمی از سال طول میکشد تا پرهای جدید جایگزین شوند، از پرهای سر شروع میشود و به سمت پایین حرکت میکند. در یک تولک رفتن تمام پرها جایگزین نمیشوند.
میانگین ارتفاع (قد) و طول بالهای عقابهای سرسفید از عقابهای طلایی بیشتر است اما متوسط وزن آنها تفاوت چندانی ندارد. یکی از راههای تشخیص عقاب طلایی از عقاب سرسفید نابالغ، پرهای پا هستند. پاهای عقاب طلایی پوشیده از پر هستند درحالیکه پایین پاهای یک عقاب سرسفید نابالغ لخت است.
عقابهای سرسفید فقط یکبار جفتگیری میکنند و برای زندگی با یکدیگر باقی میمانند اگرچه هنگامیکه یکی از آنها بمیرد بازمانده برای پذیرفتن همسر جدید بیمیل نخواهد بود.
عقابهای سرسفید لانههایشان را در بالای درختان بلند میسازند تا تخمها در امان باشند. جوجه عقابها به رنگ خاکستری روشن به دنیا میآیند و سپس قهوهای میشوند. وقتیکه آنها ۴ یا ۵ ساله شدند سر و دم آنها سفید میشود.
نام علمی | Haliaeetus leucocephalus |
خانواده | Accipitridae |
زیستگاه | جنگل |
رده | پرنده |
تغذیه | گوشتخوار |
عقاب سرسفید
bald eagle
منابع:
www.kids.nationalgeographic.com
ترجمه : کودک دانا دات آی آر