کفشدوزک
حدود ۵۰۰۰ گونه کفشدوزک در جهان وجود دارد. رنگها و طرحهای آنها متفاوت است. کفشدوزکها در بسیاری از فرهنگها نشانه خوششانسی هستند و اکثر مردم آنها را دوست دارند چون بسیار زیبا، ملیح و برای انسانها بیضرر هستند. آنها دشمنان طبیعی بسیاری از حشرات بهویژه شتهها و دیگر آفتهای گیاهخوار هستند. یک کفشدوزک میتواند حدود ۵۰۰۰ شته را در طول عمر خود بخورد. اکثر کفشدوزکها بدنی محدب، نیمکرهای تا بیضیشکل با شش پای کوتاه دارند. رنگ آنها زرد، صورتی، نارنجی، قرمز یا سیاه است و بسته به نوع میتوانند خالدار، راهراه یا بدون هیچ علامتی باشند. کفشدوزکهای هفت خال قرمز یا نارنجیرنگ هستند و دارای سه خال در هر سمت و یکی در وسط هستند، آنها سری سیاهرنگ با وصلههای سفید در هر دو طرف دارند.
رنگآمیزی کفشدوزکها هشداری به دیگر حیوانات است که ممکن است بخواهند آنها را بخورند. کفشدوزکها هنگامیکه احساس نگرانی کنند مایعی سمی و بودار از مفاصل پاهایشان به بیرون ترشح میکنند و رنگآمیزی درخشان بدن کفشدوزکها به برخی از شکارچیان کمک میکند تا آنها را به یاد داشته باشند و از حمله به حشراتی با نشانههای مشابه اجتناب کنند. همچنین کفشدوزکها هنگام تهدید شدن ممکن است خود را به مردن بزنند. پرندگان شکارچیان اصلی کفشدوزکها هستند همچنین آنها توسط قورباغهها، زنبورها، عنکبوتها و سنجاقکها شکار میشوند.
کفشدوزکها در بسیاری از زیستگاهها ازجمله مراتع، جنگلها، شهرها، حومه شهر و در امتداد رودخانهها زندگی میکنند. کفشدوزکهای هفت خال بومی اروپا هستند اما در اواسط قرن بیستم برای کنترل جمعیت شتهها به آمریکای شمالی آورده شدند. کفشدوزکها اغلب، بهار تا پاییز فعال هستند. وقتیکه هوا سرد میشود آنها به دنبال مکانی گرم میگردند و در مکانهایی مانند کنده درختان پوسیده، زیر سنگها یا برگهای ریخته شده بر زمین یا حتی درون خانهها به خواب زمستانی فرو میروند. این خوابگاههای زمستانی میتواند شامل هزاران کفشدوزک شود.
نام کفشدوزک به انگلیسی لیدی باگ (حشره بانو - Ladybug) است، لیدی باگ توسط کشاورزان اروپایی نامگذاری شد. هنگامیکه آفتها شروع به خوردن محصولات کشاورزان کردند آنها به درگاه «حضرت مریم مقدس» دعا کردند و پسازآنکه کفشدوزکها آمدند و حشرات مزاحم را از بین بردند کشاورزان آنها را «سوسک بانوی ما» (beetle of Our Lady) نام نهادند و نهایتاً به «سوسک بانو» (lady beetle) و «حشره بانو» (ladybug) کوتاه شد.
کفشدوزکهای ماده بالغ معمولاً بر گیاهانی که در مجاورت شتهها یا کلنیهای خستر آرد پوش (حشراتی که آفت میوه بوده و بدن آنها از گرد آردی مانند پوشیده شده است) تخمگذاری میکنند. لارو آنها که بسته به نوع، شکلها و رنگهای متنوعی دارند پس از چند روز پدیدار میشوند. لاروها به شکل تمساحهای کوچک هستند و بدن آنها پوشیده از پرز (خار) است و دارای خالهای سیاه و روشن هستند. اگرچه آنها به نظر خطرناک میآیند اما برای انسانها واقعاً بیضرر هستند. لاروها بهسرعت رشد میکنند و چندین بار پوست میاندازند. پس از چند هفته تغذیه از حشرات، وقتیکه بهاندازه کامل رسیدند بهوسیله دمشان به یک برگ میچسبند و یک شفیره شکل میگیرد. در عرض یک یا دو هفته، شفیره به یک کفشدوزک کامل تبدیل میشود. برخی از کفشدوزکها در سال چندین بار تولیدمثل دارند درحالیکه برخی دیگر تنها یکبار زایمان دارند.
برخی از انواع کفشدوزکها:
Coleomegilla maculata که کفشدوزکهای صورتی خالدار نامیده میشوند و دارای اندازهای متوسط، بدنی کشیده، صورتی یا قرمز با خالهای سیاهرنگ هستند. هردوی کفشدوزکهای بالغ و لارو آنها از شکارچیان مهم شتهها هستند اما همچنین کرمهای ریز، تخم حشرات و لاروهای کوچک را میخورند. برخلاف اکثر کفشدوزکها، گرده گیاه میتواند تا ۵۰% از رژیم غذایی آنها را تشکیل دهد.

Harmonia axybirds، کفشدوزک آسیایی کفشدوزکی نارنجیرنگ و بزرگ که ممکن است دارای خال باشد. قسمت بالای سرسفید است با تکهای سیاهرنگ به شکل M. در پاییز جمعیت کفشدوزکهای آسیایی به سمت خانههای مردم میروند. آنها مزاحم هستند و میتوانند قالیچهها و دیگر مبلمان را با ترشحات خود خراب کنند. خوشبختانه آنها درون خانه نمیتوانند زایمان یا تغذیه کنند.

Hippodamia corvengens، اینگونه کفشدوزکها اندازه متوسط و گونههای سیاه و نارنجی دارند که معمولاً برای کنترل بیولوژیکی شتهها به فروش میرسند.

Coccinell septempunctata، کفشدوزکهای هفت خال، گاهی اوقات C-7 نامیده میشوند، اندازهای متوسط دارند نارنجیرنگ و دارای هفت خال سیاهرنگ هستند. این گونهها اروپایی هستند که برای کمک به نابودی برخی از آفتهای شته به ایالاتمتحده آورده شدند.

خوردن گیاهان توسط کفشدوزکها؟
برخی از گونههای کفشدوزک از گیاهان نیز تغذیه میکنند، مانند سوسک مکزیکی لوبیا و سوسک کدو که هردوی آنها بهسادگی قابلشناسایی هستند. سوسکهای مکزیکی لوبیا که از برگهای لوبیا سبز و گاهی اوقات لوبیای سویا تغذیه میکنند بدنی نارنجیرنگ با هشت خال سیاهرنگ بر روی پوشش هر بالدارند و سوسکهای کدو که به کدو، کدوتنبل و طالبی حمله میکنند هفت خالدارند. لارو آنها بسیار متمایز است و نباید با لاروهای شکارچی اشتباه گرفته شود، آنها بدنی زرد نارنجی و دارای شاخکهایی بر روی بدن خود هستند.


نگهداری کفشدوزک:
کفشدوزکها میتوانند نقش مهمی را در مهار برخی از آفتهای محصولات و طبیعت بازی کنند. برخی از مواردی را که میتوانیم برای به حداکثر رساندن تأثیر آنها انجام دهیم به شرح زیر است:
• شناسایی انواع این حشرات سودمند و مراحل رشد آنها را یاد بگیریم.
• از حشرهکشها فقط هنگامیکه نیاز است استفاده کنیم و جهت پیشگیری از کشتن کفشدوزکها حشرهکشهای مناسب را انتخاب کنیم یا استفاده از آنها را محدود کنیم.
• گیاهانی را در محیط اضافه کنیم تا گرده و شهد را برای کفشدوزکها مهیا کنند. اینها اجزاء مهم رژیم غذایی برخی از گونههای کفشدوزک هستند.
نام علمی | Coccinellidae septempunctata |
خانواده | Coccinellidae |
زیستگاه | چمنزار - جنگل |
وضعیت بقاء | ارزیابی نشده است |
رده | حشره |
طول عمر | ۲ تا ۳ سال |
تغذیه | همه چیزخوار |
سرعت | ۱۵ مایل در ساعت (۲۴٫۱۴ کیلومتر در ساعت) |
طول | ۰٫۴ – ۰٫۳ اینچ (۰٫۱۰۲ – ۰٫۷۶۲ سانتیمتر) |
LADYBUG
کفشدوزک
منابع :
www.kids.nationalgeographic.com
ترجمه : کودک دانا دات آی آر
پروانه لونا
سوسک سرگین
پشه
زنبور عسل
حشره چوب